Doğal boya, bitkilerin kökünden, kabuğundan dalından, sapından, yaprağından, meyvesinden , tohumundan ve çiçeklerinden çeşitli yöntemlerle elde edilir. Cisim ve eşyalara sürüldüğünde renk veren, süsleyen ;içine bırakıldığında sır yapan renkli maddelere doğal boya deniz.

Boya; cisimlere renk vermek , süslemek veya korumak amacıyla kullanılan renkli maddelerdir. Boyaların çok eski çağlardan beri kullanıldığı bilinmektedir. O çağlara ait mezar alanlarında kırmızı aşı boyasının bulunması kullanımının en az 15000 yıllık bir geçmişi olduğunu göstermektedir. Kumaş boyama sanatının M.Ö. 3000 yıllarında Çin de kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bazı dini ve kültürel kayıtlara göre çivit ve ot köklerinden hazırlanan boyalar M.Ö. 2500 yıllarında Hindistan da kullanılmıştır. Yaklaşık olarak aynı yıllarda sarı, kırmızı ve yeşil renkte kumaş boyama, mavi boyayı çivitten elde eden Mısırlılar tarafından kullanılmıştır.

Çoğu bitki kaynaklı olan doğal boyalar XIX. yüzyılın ortalarına kadar uygulanmıştır. Doğal boya maddelerinin kullanımlarında bir takım zorluklarla karşılaşılıyordu. Bazı doğal boyalar dokuma liflerine pek fazla etkili değildir .Böyle durumlarda liflerin boyayı tutması için alüminyum veya demir bileşikleri ile birlikte işlemden geçirilmesi gerekmektedir.

1856 yılında İngiliz kimyacı William Henry Perkin, doğal boya maddelerinin yerini alan sentetik boya maddelerini geliştirmeye başlamıştır. [ Mecidiyeköy adak kurban ]

Bilindi gibi bitkisel boyalar denilince bitkilerde görülen renklerle bu bitkilerin kök, gövde, dal, çiçek ve meyve gibi kısımları akla gelmektedir. Kullanılan boya maddesinin azaltılıp çoğaltılmasıyla açık yada koyu renkler alındığı gibi renklerin birbirleriyle karıştırılması sonucunda yeni renk tonları elde edilir. Yalnız boyaya etki eden bir takım faktörler vardır. Bu hususları da göz önünde bulundurmak gerekir. Boyaya tesir eden belli başlı faktörler şunlardır:

A-Boyanacak yünün temizliği,

B-Kullanılan suyun sertlik yada yumuşaklığı,

C-Boyanın az yada çok olması,

D-Boyamaya başlamadaki suyun sıcaklığı,

E-Kaynama müddeti,

F-Boyaya konulan yardımcı maddenin az veya çokluğu